SPONDİLOLİSTEZİS (BEL KAYMASI)
Spondilolistezis Nedir?
Omurga, omur adı verilen birbirine bağlı kemik yapılardan oluşmuştur. Bir omurun diğeri üzerinden kaymasına spondilolistezis denir Spondilolistezisin bir çok nedeni vardır.
Displastik spondilolistezis (Doğuştan): Genellikle en alt seviyede görülür. Genç yaşta görülür.
İstmik spondilolistezis (İstmusta çatlağa bağlı): orta yaşta sıktır.
Dejeneratif spondilolistezis: faset eklemlerinde dejenerasyon ve genişlemeye bağlı olarak öne doğru kayması söz konusu. Kayma derecesi çok belirgin değil. Kadında 50-60 yaşında sık ve en sık L4-5 (% 80).
Travmatik spondilolistezis: ŞİDDETLİ travma sonucu pediküllerin kırılması söz konusu. Patolojik spondilolisthesis: tümör, Paget, osteogenesis imperfekta, akondroplazi, romatoid artritte görülür Bu bölümde istmik spondilolistesis anlatılacaktır
İstmik Spondilolistezis Nedir?
Erişkin insanların yaklaşık %5’inde daha çok alt omurga ile kuyruk kemiği (sakrum) arasında görülen gelişimsel bir çatlak bulunur. Bu çatlak bir stres kırığı olarak oluşabilir. Beli etkileyen sabit kuvvetlerin etkisiyle bu kırık genellikle normal kemik gibi iyileşmez. Böyle bir kırık spondilolizis olarak adlandırılır ve omurun bir kısmını içeren basit bir çatlaktır (Şekil 1) ve bu haliyle ciddi bir sorun yaratmaz. Fakat bazen çatlamış olan omur alttaki omurun üzerinden öne doğru kayar. Bu durum erişkin istmik spondilolistezis olarak adlandırılır.
Şekil: L4-5 omurları arasında Kayma ve arkada çatlak görülmekte.
Belirtiler Nelerdir?
İstmik spondilolistezis kayma oluştuktan yıllar sonra bile belirti vermeyebilir. Görülen belirtiler arasında bel ve kalça ağrısı, bacaklarda hissizlik, ağrı, adale gerginliği, güçsüzlük (siyatik); bel eğiminde artış veya yürümede aksaklık sayılabilir. Bu belirtiler, istirahat ile geçici bir rahatlama oluşsa da, genellikle ayakta durma, yürüme ve diğer aktivitelerle artar.
Nasıl Tanı Konur?
Olguların çoğunda röntgen filmi ile bir çatlağın veya kaymanın tespiti mümkündür. Bazen bazı ek tetkikler gerekebilmektedir. Bel bölgenizi görüntüleyen bir Bilgisayarlı Tomografi çatlak veya kemikteki bozuk yapıyı gösterebilir. Ayrıca omurganın yumuşak dokularını (sinir yapıları ve omurlar arasındaki diskleri) ve bu dokuların çatlak veya varsa kayma bölgesi ile olan ilişkisini açıkça gösterebilmek için manyetik rezonans görüntüleme (MRG) istenebilir. MRG ile aynı zamanda spondilolistezis (kayma) yüzünden zarar gören veya patlayan herhangi bir diskin varlığı da tespit edilebilir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Cerrahi Dışı Tedavi Yöntemleri
Genellikle ilk olarak cerrahi olmayan tedavi yöntemleri verilir. Bu yöntemler; kısa süreli istirahati, aksaklığınızı azaltmak için antienflamatuar İlaçları (ağızdan veya enjeksiyon ile), ağrınızı kontrol etmek için ağrı kesicileri, hareketin kısıtlanması için korseleri ve esneklik ve kuvvetinizin geliştirilmesi için Fizik Tedavi Yöntemleri ve egzersizi içerir.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi tedavi, cerrahi dışı yöntemlerle ağrıları geçmeyen bir grup hastada gerekli olmaktadır. Ağrı sıkışmış sinirden, sabit olmayan çatlak omurun hareket etmesinden veya yakınlarda bulunan etkilenmiş bir diskten kaynaklanabilir. Eğer bir kayma sonucu omurilik sinir baskı altında kalmışsa bu sinire yeni bir tünel açmak veya boş alan oluşturmak için cerrahi gerekli olur. Sonuç olarak bir çatlak veya kaymanın yakınında bulunan sinirin üzerindeki baskıyı kaldırmak için vida ve çubuk sistemi ile stabilizasyon (Sabitleme) işlemi veya FÜZYON (kemiklerin kaynatılması) önerilebilmektedir. Bu işlemler omurların daha fazla kaymasını engeller ve ayrıca bu bölgede oluşabilecek yeni sinir basılarını önler. FÜZYON cerrahisinin istmik spondilolistezisdeki şikayetleri düzeltmedeki başarısı %75’in üstündedir.
Ameliyat sonrası ne zaman işinize dönebileceğiniz yaptığınız işe göre değişkenlik göstermektedir. Eğer masa başı bir göreviniz varsa ameliyat sonrası 2-3 hafta gibi kısa bir sürede işinize dönebilirsiniz. Şayet işiniz beden gücüne dayalı ise kemiklerin iyileşmesi ve kaynaması için birkaç ay beklemeniz gerekebilmektedir. Günlük yaşam yeniden dönebilmeniz için operasyon sonrası tam bir rehabilitasyon programı önerilmektedir aktivitelerinize.
Olgu:
Şekil: L4-5 aralığında kayma, hareketli filmde belirgin hareketlilik gözleniyor. Olguda pediküler vida ile tespit edilerek kaymanın düzeldiği ve omurlar arasına konan kemik aşısı görülüyor.
UYARI!..
Bu broşür hastaları bilgilendirmek için şu anki bilgilere göre genel uygulamaları içerecek şekilde hazırlanmıştır. Daha fazla bilgi için doktorunuzla görüşünüz